Op Prinsjesdag is bekend geworden dat het huidige demissionaire kabinet de hypotheekrenteaftrek voor nieuwe gevallen wil versoberen. De nieuwe regeling gaat uit van het eenvoudige principe dat vanaf volgend jaar alle nieuwe hypotheken onder het strengere regime vallen en alle bestaande hypotheken niet, tenzij u extra leent voor een verbouwing of verhuizing. Het extra bedrag valt dan ook onder de nieuwe regels. Maar wat als er bijtijds een nieuw kabinet aantreedt?

De huidige plannen
Wanneer u al een hypotheek bent aangegaan voor de eigen woning of dat nog gaat doen vóór 1 januari 2013, is er weinig aan de hand. Welke hypotheekvorm u ook heeft, u blijft gewoon profiteren van de huidige meer soepele regels, ook als u uw bestaande hypotheek oversluit. Gaat u echter vanaf volgend jaar een extra lening aan voor een verbouwing of verhuizing, dan geldt voor het extra geleende deel de regel dat u deze binnen dertig jaar volledig annuïtair of lineair aflost. Alleen dan heeft u nog recht op renteaftrek voor dat leningdeel.

Nieuwe hypotheken
Starters op de huizenmarkt vallen vanaf 2013 meteen onder het strengere regime. Zij kunnen de rente van hun nieuwe hypotheeklening voor de eigen woning alleen nog van hun inkomen aftrekken als de lening in maximaal dertig jaar en volgens een annuïtair schema volledig wordt afgelost. De fiscaal gezien aantrekkelijke aflossingsvrije lening, waarbij alleen maar rente wordt betaald (en afgetrokken) en niets wordt afgelost, is voor deze groep dus verleden tijd. Immers, het recht op hypotheekrenteaftrek vervalt voor deze financieringsvorm.

Hoewel de lening vanaf volgend jaar aan specifieke voorwaarden moet voldoen, zult u bij een annuïtaire lening aanvankelijk weinig merken van de renteaftrekbeperking. U betaalt bij deze leenvorm in het begin immers veel rente, dus maximale aftrek, en weinig aflossing.

Tip: Wanneer u zich door omstandigheden niet houdt aan het annuïtaire aflossingsschema, bijvoorbeeld door betalingsachterstanden, kunt u het recht op renteaftrek verliezen. Het kabinet steekt hier de helpende hand uit door u de mogelijkheid te geven de in een bepaald jaar opgelopen achterstand(en) het volgende jaar weer in te halen.

Houd verder rekening met twee andere belangrijke plannen voor volgend jaar:
1. Dubbele hypotheekrenteaftrek voor de huidige, te koop staande woning en voor de nieuwe woning blijft mogelijk, maar de termijn van drie jaar wordt vanaf 2013 verlaagd naar twee jaar.
2. De vrijstelling voor de kapitaalverzekering, de spaarrekening en het beleggingsrecht eigen woning komt te vervallen voor producten die na 31 december 2012 zijn afgesloten. Nieuw afgesloten kapitaalverzekeringen en dergelijke voor de eigen woning worden dan van begin af aan belast in box 3, dus ook als de latere uitkering wordt gebruikt voor het aflossen van de eigenwoningschuld. De vrijstelling voor bestaande gevallen blijft wel bestaan.

Toekomst
De belastingplannen zijn door de val van het kabinet en door de recente verkiezingen nog nooit zo onzeker geweest als dit jaar. Dit geldt dus ook voor de bovenstaande plannen rondom de hypotheekrenteaftrek. Het oorspronkelijke plan hiervoor is afkomstig uit het Lenteakkoord dat afgelopen april is gesloten door VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie. Deze partijen hebben door de recente verkiezingen geen meerderheid meer in de Tweede Kamer.

De twee grootste partijen, VVD en PvdA, hebben beiden andere plannen met de hypotheekrenteaftrek. De VVD wil starters de eerste vijf jaar niet verplichten om af te lossen, terwijl de PvdA zowel bestaande als nieuwe gevallen wil aanpakken door het percentage voor de renteaftrek af te bouwen van 52 naar 30%.

Het blijft dus de komende tijd ongewis of de huidige plannen ongeschonden het nieuwe jaar halen.